Nieodłącznym elementem przygotowań i regeneracji każdego zawodowego sportowca są masaże. Jest to element odnowy biologicznej, której potrzebują osoby uprawiające sport wyczynowo. Masaż sportowy, choć oparty na zasadach masażu klasycznego, jest dużo bardziej intensywny. Bywa bolesny, gdyż ekstremalnie wykorzystywany układ mięśniowy potrzebuje silnej stymulacji. Siła z jaką wykonywany jest zabieg, nie jest jedyną cechą odróżniającą go od masażu klasycznego – terapeuta w masażu sportowym kładzie zwiększony nacisk na te partie mięśniowe, które w danym sporcie są szczególnie aktywne. Masaż sportowy pełni kilka podstawowych funkcji: rozgrzewa, rozluźnia i rozciąga mięśnie, co pozwala uniknąć urazów i zakwasów, poprawia krążenie krwi oraz obieg limfy w organizmie, likwiduje skutki nadmiernego wysiłku, poprawia metabolizm i przepływ substancji odżywczych oraz korzystnie wpływa na stan skóry. Rozgrzewająca funkcja masażu sportowego jest bardzo istotna przed treningiem – rozluźnione i elastyczne mięśnie są dużo mniej podatne na wszelkiego rodzaju kontuzje. Masaż po wysiłku fizycznym ma za zadanie rozluźnić ciało i przyspieszyć regenerację. Jest też wsparciem w powrocie do formy po przebytych urazach. Lecznicze działanie masażu sportowego wykorzystuje się przy leczeniu uszkodzeń mięśniowych. Masaż sportowy, jak każdy inny, poprawia ogólne samopoczucie i przynosi odprężenie dla umysłu. Obecnie z tego zabiegu coraz chętniej korzystają osoby uprawiające sporty amatorsko, wymaga to jednak konsultacji z fizjoterapeutą lub lekarzem prowadzącym.
W zależności od okoliczności wykonywania masaże sportowe dzielimy na:
Masaż treningowy, nazywany też przedwysiłkowym, wykonywany jest regularnie w cyklu treningów i ma na celu rozgrzanie mięśni przed przystąpieniem do ćwiczeń.
Masaż międzywysiłkowy stosowany jest w przerwach w grze lub w zawodach i ma za zadanie utrzymać rozgrzane mięśnie w stanie gotowości.
Masaż po wysiłku wspomaga regenerację.
W tak zwanym sezonie martwym, aby podtrzymać kondycję zawodnika w przerwie między rozgrywkami, wykonywane są masaże mające na celu utrzymanie elastyczności włókien mięśniowych.
Masaż przed zawodami ma na celu zredukowanie stresu i napięcia towarzyszącego rozgrywkom sportowym.
Przed masażem sportowym, o ile nie jest on wykonywany w trakcie zawodów lub treningu, należy wziąć kąpiel lub prysznic oraz oczyścić i zabezpieczyć ewentualne rany czy otarcia skóry. Odzież powinna być lekka i wygodna, niekrępująca ruchów. Możliwości przygotowania się do zabiegu zależne są od konkretnych okoliczności. Jak przy każdym masażu należy sprecyzować problem i ustalić cele terapeutyczne. Zawodowi sportowcy zazwyczaj współpracują z masażystami długoterminowo, więc wszystko omawiane jest na bieżąco, natomiast osoby korzystające z tego typu zabiegu okazjonalnie powinny przed rozpoczęciem zabiegu wypełnić ankietę lub odpowiedzieć na pytania podczas wywiadu. Masażu sportowego nie powinno się wykonywać osobom, które nie są aktywne fizycznie.
Elementami masażu sportowego (podobnie jak w masażu klasycznym) są: głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, uciskanie, oklepywanie, wibracje, roztrząsanie oraz wałkowanie. Intensywność poszczególnych technik oraz sposób ich łączenia zależą od uprawianej dyscypliny sportu i są dostosowywane indywidualnie do potrzeb pacjenta. Sposób masowania zależy też od etapu przygotowań sportowca do zawodów. Masażysta wykonuje poszczególne ruchy z dużą energią i siłą, co dla osoby, która nie miała wcześniej styczności z tego typu zabiegiem, może być bolesne. Bywa, że na ciele osoby masowanej pozostają siniaki i zaczerwienienia, co przy tym rodzaju masażu jest zupełnie normalne. Masaż sportowy może trwać kilka minut, na przykład gdy wykonywany jest podczas rozgrywek i ma przynieść szybką ulgę w bólu. Masaże zaplanowane w cyklu treningowym trwają zwykle 60 lub 90 minut.
Na czy polegają poszczególne zabiegi w sanatoriach i uzdrowiskach? Jak przygotować się do każdego zabiegu? Jakie są wskazania i przeciwskazania? To warto wiedzieć przed wyjazdem na turnus rehabilitacyjny!
